สาเหตุที่ทำให้ผู้สูงอายุน้ำหนักลดลงได้มากยังเกิดขึ้นได้จากภาวะสมองเสื่อม และผลข้างเคียงจากการใช้ยาได้อีกด้วย ไม่ว่าจะด้วยสาเหตุใด หากผู้สูงอายุมีน้ำหนักลดลง ควรได้รับการปรึกษาจากแพทย์เพื่อวินิจฉัย และทำการรักษาต่อไปผลของน้ำหนักลดที่มากเกินไป
น้ำหนักลดที่ไม่ได้เกิดจากการตั้งใจลดน้ำหนัก และลดเกินกว่าร้อยละ 5-10 ในช่วง 1-12 เดือน ถือว่ามีความสำคัญ น้ำหนักลดทำให้เกิดการขาดสารอาหาร ส่งผลให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพในด้านต่างๆ เช่น ซีด กระดูกพรุน กล้ามเนื้อไม่มีแรง ช่วยเหลือตังเองได้น้อยลง เดินไม่มั่นคง หกล้ม แผลห้ายช้า แผลกดทับและภูมิคุ้มกันลดลง ติดเชื้อง่าย นอกจากนั้นยังเพิ่มโอกาสการเสียชีวิตอีกด้วย ดังนั้นจึงมีความจำเป็นที่จะต้องหาสาเหตุ ไม่ใช่กินยาเจริญอาหาร ซึ่งอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น บางคนมึนศีรษะ ซึม สับสน ท้องผูก ปัสสาวะไม่ออก บวม และยังไม่ได้เป็นการแก้ไขสาเหตุที่อาจซ่อนอยู่ แต่อย่างไรก็ตาม มีผู้ป่วยส่วนหนึ่งที่หาสาเหตุที่แน่ชัดไม่พบ
สาเหตุของอาการน้ำหนักลดในผู้สูงอายุ
โรคมะเร็ง เช่น มะเร็งปอด มะเร็งทางเดินอาหาร ทำให้เบื่ออาหาร น้ำหนักลดได้
อารมณ์ซึมเศร้า ทำให้เบื่ออาหาร นอนไม่หลับ เศร้า ไม่สนใจจะทำกิจกรรมใดๆ เหมือนเคย
สมองเสื่อม และมีพฤติกรรมผิดปกติ เช่น เดินวุ่นวายในบ้าน เดินเร่ร่อนออกจากบ้าน หวาดระแวงไม่ยอมกินอาหาร หรือสมองเสื่อมจนไม่สามารถกินเอง เคี้ยวและกลืนอาหารได้
ความอยากอาหารลดลง จากความจำเป็นที่จะใช้พลังงานออกไปลดลง
ฟันหรือฟันปลอมไม่ดี เหงือกอักเสบ แผลในปาก
โรคระบบทางเดินอาหาร เช่น กรดไหลย้อน โรคกระเพาะอาหาร การย่อยอาหาร และการขับถ่ายไม่ดี
โรคติดเชื้อ เช่น วัณโรค หรือการติดเชื้ออื่นๆ ก็มักทำให้ผู้สูงอายุเบื่ออาหารได้นาน
ยาหลายชนิดทำให้เบื่ออาหาร หรือรบกวนการดูดซึมของอาหาร เช่น ยาโรคหัวใจ ยาโรคเบาหวานบางชนิด ยารักษาภาวะสมองเสื่อม ยาปฏิชีวนะ ยารักษาอารมณ์ซึมเศร้า นอกจากนั้น ยาบางชนิดเพิ่มเมแทบอลิซึมของร่างกาย ทำให้น้ำหนักลดลงได้
โรคตามระบบอื่นๆ เช่น ต่อมไทรอยด์เป็นพิษหรือทำงานน้อยเกินไป ซึ่งในผู้สูงอายุอาจมีอาการเบื่ออาหารได้ โรคเบาหวานอาจทำให้น้ำหนักลดได้เช่นกัน โรคหัวใจวาย หอบหืด ไตวาย ตับวาย ทำให้เบื่ออาหาร
การควบคุมอาหารเฉพาะโรคอย่างเคร่งครัดเนื่องจากผู้ป่วยกังวลเกี่ยวกับโรคมาก เช่น มีโรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง จึงควบคุมอาหารจำนวนมากอย่างเคร่งครัด บางครั้งอาจทำให้ได้กินแต่อาหารที่ไม่ถูกปาก ไม่คุ้นเคย และกินได้ลดลง
ปัจจัยทางเศรษฐกิจและครอบครัว เช่น ฐานะยากจน อยู่บ้าน คนเดียวสำหรับทุกครอบครัวที่มีผู้สูงอายุในบ้าน เรื่องหนึ่งที่จำเป็นต้องเรียนรู้และทำความเข้าใจ เพราะมักจะทำให้เกิดการเข้าใจผิดและอาจมีผลเสียตามมาก็คือ อาการผอม หรือน้ำหนักลดของผู้สูงอายุ เพราะบ่อยครั้งที่เรามักจะคิดว่าเป็นไปตามวัย หรืออาจเกิดจากโรคประจำตัวที่ท่านเป็น แต่อาการแบบไหนที่เราจะทราบสาเหตุของปัญหาน้ำหนักลดได้
โดยปกติ การน้ำหนักลดเองตามธรรมชาติของผู้สูงอายุนั้น เพศชายจะลดไวกว่าเพศหญิง โดยจะลดที่ปริมาณกล้ามเนื้อจะเหลืออยู่เป็นปริมาณไขมัน ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติธรรมชาติ แต่จะมีสาเหตุอื่นที่เป็นตัวเร่งอัตราการผอมลงจากหลายสาเหตุ ทำให้ต่อมรับรสอาหารทำงานได้น้อยลง เกิดอาการไม่อยากอาหาร หรือภาวะการกลืนอาหารลำบาก ซึ่งอาจเกิดได้ทั้งจากการอาการผิดปกติในระบบประสาทหรือกล้ามเนื้อหลอดอาหาร รวมถึงการมีอาหารติดอยู่ที่หน้าอก มีอาการกลืนน้ำและของเหลวยาก เนื่องจากเพราะอาจมีเนื้องอกหรือหลอดอาหารตีบตัน เป็นต้น
อาการผอมลงผู้สูงอายุ
เคี้ยวอาหารแล้วเจ็บฟัน หรือทานอะไรก็ไม่อร่อย
สำลักอาหารบ่อยๆ กลืนลำบาก ไอ จาม
ท้องเสียบ่อยมากๆ หรือท้องร่วงง่ายหลังทานอาหาร
มีโรคประจำตัว เช่น โรคมะเร็ง, โรคหลอดเลือดอุดกั้นเรื้อรัง
ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด
นอกจากนี้ ยังมีอาการท้องร่วงเรื้อรัง โรคประจำตัวของผู้สูงอายุเอง ภาวะซึมเศร้า ภาวะสมองเสื่อม ผลข้างเคียงของยาที่ได้รับจากแพทย์ ซึ่งเหล่านี้ผู้สูงอายุ และลูกหลาน คนใกล้ชิด ต้องหมั่นสังเกต และสอบถามอาการ พร้อมทั้งการชั่งน้ำหนักอย่างต่อเนื่อง เพื่อดูการเปลี่ยนแปลงของร่างกายของผู้สูงอายุ หากมีความผิดปกติจะได้สามารถพาไปพบแพทย์ได้อย่างทันท่วงที ตลอดจนปัญหาด้านจิตใจก็เป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้ผู้สูงอายุน้ำหนักลดได้ หมั่นพบปะพูดคุย หากิจกรรมทำร่วมกัน ซึ่งสิ่งเหล่านี้คนในครอบครัวสามารถแก้ไขให้ดีขึ้นได้หากมีความเข้าใจกันผู้สูงอายุเบื่ออาหาร เป็นปัญหาที่ในบางครอบครัวมองข้าม และคิดว่าไม่เป็นอะไร ไม่นานเดี๋ยวก็กลับมากินได้เหมือนเดิม แต่รู้ไหมคะว่า หากปล่อยไว้ นานเข้าอาจเกิดผลกระทบร้ายแรงต่อตัวผู้สูงอายุได้ การเบื่ออาหารของผู้สูงอายุ สังเกตได้ไม่ยากจากพฤติกรรมการทานอาหารที่เปลี่ยนไป ไม่ค่อยทานอาหาร หรือทานได้น้อยลง แม้กระทั่งของโปรดที่เมื่อก่อนเคยชอบ กลับบ่นว่าไม่อร่อย ไม่อยากทาน น้ำหนักลดลง และร่างกายซูบผอม
ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร สาเหตุเกิดจากอะไร
อาการเบื่ออาหารในผู้สูงอายุ มักเกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยแบ่งออกเป็น 3 ปัจจัยหลัก ดังนี้1.ปัญหาทางด้านร่างกาย
การรับรสและกลิ่นเปลี่ยน เพราะรสชาติและกลิ่นของอาหารจะช่วยทำให้เรารู้สึกว่าอาหารนั้นอร่อย แต่ในผู้สูงอายุวัย 60 ปีขึ้นไป ความสามารถในการรับรสและกลิ่นนั้นเปลี่ยนไป เนื่องมาจาก ต่อมรับรสและกลิ่นทำงานแย่ลง ทำให้รู้สึกว่าอาหารไม่อร่อย ไม่มีรสชาติ จึงทำให้ผู้สูงอายุรู้สึกเบื่ออาหาร
สุขภาพฟันและเหงือกไม่แข็งแรง ฟันและเหงือกเป็นอีกหนึ่งสาเหตุ ที่ทำให้ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร เนื่องจากการเจ็บปวดที่ฟันและเหงือก ฟันหลุดร่วง เหงือกร่น ปัญหาฟันปลอมที่หลวม ทำให้เคี้ยวอาหารลำบาก ทานอาหารได้น้อยลง
ผู้สูงอายุที่มีปัญหาเรื่องฟันและเหงือก ครอบครัวควรพาไปพบแพทย์ ทุกๆ 6 เดือน เพื่อตรวจหาปัญหาสุขภาพช่องปาก